İşletme Kredisi Nedir?

İşletme kredisi, ticari firmaların mal, hizmet ve hammadde gibi alımlarına yönelik olarak kullanılabilen bir kredidir. Ticari firmalar, faaliyetlerini sürdürebilmek adına çeşitli alımlar gerçekleştirir. Ticaret yapan firmalar, satacakları mal ve hizmeti dışardan satın alarak doğrudan ya da belirli bir işlemden geçirdikten sonra satışa sunarlar. Bu şirketler, mal alımlarında işletme kredisine ihtiyaç duyabilirler. Üretici firmalar da üretim için gerekli hammadde, aramalı ve mamul alımları için işletme kredisi kullanırlar.

İşletme Kredisi Ne Demek?

İşletme kredisi ne demek? sorusu için sunulabilecek en basit tanım şudur; bireysel kredilerden biri olan ihtiyaç kredisinin ticari versiyonu işletme kredisidir. Tıpkı bireyler gibi firmaların da zaman zaman ihtiyaç kredisine ihtiyaç duydukları aşikâr. Mal veya hizmet alımı, hammadde ya da mamul alımı, ticari firmaların gerçekleştirecekleri türden işlemler olup bu ihtiyaçların finansmanında işletme kredisinden yararlanılabilir.

İşletme Kredisi Başvurusu

İşletme kredisi başvurusu, ticari kredi limiti olan bankalara yapılabilir. İhtiyaç kredilerinden farklı olarak tekil başvuru yapmak mümkün değildir. İşletme kredisi başvurusu yapabilmek için o bankada tanımlı bir ticari limitin olması şarttır. Banka, mali tahlil ve tahsis süreçlerinin sonunda firmaya genellikle 1 yıl geçerli bir limit tanımlar. Bu limit açıldıktan ve genel kredi sözleşmeleri alındıktan sonra işletme kredisi başvurusu yapılabilir.

İşletme kredisi başvurusu, genel limite bağlı olarak gerçekleştirilir. Örneğin; 10 milyon TL kredi limiti bulunan bir firma bu limiti tek seferde ya da parçalı olarak kullanılabilir. Tekli limit tanımlanmadığı müddetçe doldur boşalt yöntemiyle işletme kredisi kullanılabilecektir. Diyelim ki 10 milyon TL, 5 taksit olarak kullanıldı ve tüm taksitlerin ödemesi sona erdi. Firma, daha sonra tekrar işletme kredisi başvurusu yaparak boşalan limitini kullanabilir.

İşletme kredisi başvurusu, bankanın hazır formları ile yapılır. Banka, firmaya ilk olarak örnek ödeme planı gönderir. Ödeme planının kabul edilmesinin ardından süreç başlatılır ve işletme kredisi başvuru formu ile beraber ödeme planının da imzalanması istenir. Bankanın isteyeceği evraklar, işletme kredisi türüne göre değişebilir. Evrakların imzalanmasının akabinde işletme kredisi bedeli ya doğrudan firma hesabına aktarılır ya da bir mal/hizmet alımı söz konusu ise satıcı firmaya gönderilir.

İşletme Kredisi Şartları

İşletme kredisi şartları, işletme kredisi kullanabilmek için gerekli olan şartlardır. Bu şartları sağlamadan işletme kredisi kullanılamaz. İşletme kredisi şartları şu şekilde sıralanabilir;

• İşletme kredisi kullanabilmek için tüzel firma ya da şahıs şirketi sahibi olmak gerekir.
• İşletme kredisi kullanımı sonrasında kredi kullandıran banka, fatura talebinde bulunabilir.
• İşletme kredisi için proforma fatura düzenlenmelidir.
• Ticari kredi kullanabilmek için bankada tanımlı genel kredi limiti olmalı ve genel kredi sözleşmesi imzalanmalıdır.
• İpotek ya da taşıt rehini karşılığında kredi verilecekse ipotek/rehin alım işlemleri tamamlanmış olmalıdır.
• Döviz kredisi gibi özel kredi türlerinde işletmelerin kredi kullanımı için gerekli şartları sağlıyor olması şarttır. (Örneğin; döviz gelirinin belgelerle bankaya sunulması gibi)
• İşletme kredisi talep formu, şirket kaşesi üzerine şirket yetkililerinin imzasıyla doldurulabilir.
• İşletme kredisi kullanırken firmanın faaliyet alanıyla ilgili kullanım yapılması şartı koşulabilir. Örneğin; inşaat firması, gıda alımı için işletme kredisi kullanamayabilir.

İşletme Kredisi İçin Gerekli Şartlar

İşletme kredisi için gerekli şartlar denince akla ilk olarak kredi limiti gelir. İşletme kredisi ve ihtiyaç kredisi, tam olarak bu noktada ayrılmaktadır. Bireysel kredi süreçleri, bireyin bankaya ihtiyaç kredisi talebinde bulunması ve bankanın değerlendirme sonrası kredi vermesi ile sonuçlanır. İşletme kredilerinde ise banka tarafından tanımlı genel bir limit olmalıdır. Bankada ticari kredi limiti olmayan bir firmanın işletme kredisi başvurusu kabul görmeyecektir.

Ticari krediler, yalnızca tüzel firmalar ve şahıs şirketleri tarafından kullanılabilir. Bireysel kullanıcılar, ticari kredi başvurusunda bulunamazlar. Bir diğer önemli şart ise firmanın kredibilitesi ile alakalıdır. Firmanın diğer bankalarda bulunan kredili ürünlerinin ödemesinde gecikme varsa, yasal takip, iflas, icra, haciz ve benzeri olumsuz bir durum varsa veya yakın dönemde arkası yazılan çeki bulunuyorsa o firmaya işletme kredisi verilmeyebilir.

İşletme Kredisi Nasıl Alınır?

İşletme kredisi nasıl alınır? sorusu belirli bir süreci kapsamakta. İlk olarak firma yetkilisi ya da finans/muhasebe çalışanları banka ile iletişime geçerek limit açtırmak istediklerini beyan ederler. Talebi alan banka, firmadan bazı belgeler ister. Bu belgeler ticaret sicil gazetesi, vergi levhası, imza sirküleri, detay mizan ve son 3-4 yıla ait mali verilerden (detay mizan ve vergi beyannamesi) oluşmaktadır.

Banka, firmadan aldığı bilgi ve belgeler doğrultusunda mali tahlil çalışması yapar. Mali tahlil sürecinin ardından dosya, bankanın ilgili tahsis müdürlüğünce değerlendirmeye alınır. Şube yetkisinde olan limitlerin yayınlanma süresi daha kısadır. Bölge müdürlüğü ya da genel müdürlük nezdinde değerlendirilen dosyaların tamamlanma süresi daha uzun olabilmektedir.

Limit tahsisi sonrasında genel kredi sözleşmesine, tahsis kararında yer alan firma ve şahısların imzası alınır. İşletme kredisi limiti doğrudan kefalet (imza) karşılığı verilebileceği gibi belli bir teminat şartı da koşulabilir. Örneğin; müşteri çeki teminatı, gayrimenkul ipoteği, taşıt rehini gibi. İmzalar ve varsa teminatlar alındıktan sonra işletme kredisi alabilmek için tüm şartlar tamamlanmış olur. Daha sonra firma yetkilileri, bankaya sözlü ya da yazılı olarak talepte bulunabilirler. Kredi evraklarının imzalanması ve bankaya iletilmesi sonucunda kredi kullanımı gerçekleşmiş olur.

İşletme Kredisi Hesaplama

İşletme kredisi hesaplama işlemi bankadan bankaya değişebilir. Bankaların işletme kredisi faiz oranları (katılım bankaları için kâr oranı) müşteri bazlı değerlendirilebilir. Örneğin; Türk Lirası cinsinden kredi kullanacak bir firmaya aylık %3,50 kredi oranı verilirken aynı şartlardaki kredi için bir başka müşteriye %4,00 oran verilebilir.

İşletme kredisi hesaplama işleminiz için aşağıda yer alan tablodan yararlanabilirsiniz. Hesaplama işlemleri ihtiyaç kredisi ile aynı özellikte olduğu için ihtiyaç kredisi sekmesinden ticari kredi hesaplaması yapabilirsiniz. Tutar ve vade bilgilerini kredi hesaplama aracına girdikten sonra oranı da yazarak ‘’Hesapla’’ butonuna basabilirsiniz.

İşletme kredisi hesaplama, ortalama vadeye göre yapılmaktadır. Bazı bankalarda ise nihai vadeye göre hesaplama yapılabilir.

İşletme Kredisi Faizi

İşletme kredisi faizi, bireysel kredi faizinden farklı olarak müşteri bazlı olarak değişebilmekte. Örneğin; Akbank’tan ihtiyaç kredisi kullanacak olan her bireye aynı kredi faiz oranı uygulanır. İşletme kredisinde ise firmanın kredibilitesine, bankadaki verimliliğine ve fiyat hassasiyetine göre farklı oranlar sunulabilir.

İşletme Kredisi Faiz Oranları

İşletme kredisi faiz oranları, firmanın banka açısından değerine göre değişmektedir. Büyük firmaların fiyat noktasında ellerinin daha güçlü olması, bu firmaların daha uygun oranlarla kredi kullanmasına olanak sunmakta. Türk Lirası cinsinden kredilerde işletme kredisi faiz oranları yıllık %40 ile %50 arasında değişkenlik gösteriyor. İşletme kredisi faiz oranları, aynı zamanda bankanın kredi stratejisine göre de değişebiliyor.

İşletme kredisi faiz oranlarını etkileyen bir diğer unsur, Merkez Bankası tarafından belirlenen politika faizidir. Politika faizi düştüğünde bankaların kredi oranları da düşerken tersi durumda kredi oranlarının yükseldiği görülmekte. Bankanın elinde tuttuğu mevduatın maliyeti de bu noktada önemli. Elinde çok fazla TL cinsinden mevduat bulunan bankalar, bu mevduatı değerlendirmek amacıyla kredi oranlarını düşürebiliyor. Tersi durumda ise kredi oranları doğal olarak yükseliyor.

Bankalar, genel olarak mevduat müşterilerinden topladıkları mevduatları kredi olarak kullandırmakta. Dolayısıyla mevduat oranları ile kredi oranları, genellikle doğru orantılı olarak değişiyor. Mevduat oranlarını yükselten bankalar, bu doğrultuda işletme kredisi faiz oranlarını da yükseltebiliyor.

İşletme Kredisi Muhasebe Kaydı

İşletme kredisi muhasebe kaydı, kısa ve uzun vadeli kredilere göre değişmekte. 300 ve 400 numaralı muhasebe kalemleri, banka kredilerini takip etmek üzere kullanılmakta. 1 yıla kadar vadeli kredi taksitleri 300- Banka Kredileri kalemine yansıtılırken 1 yılı aşan kredi taksitleri 400 Banka Kredileri kalemine yansıtılmakta.

İşletme Kredisi Türleri

İşletme kredisi türleri, her bankada farklı türlerle karşımıza çıkmakta. Genel olarak işletme kredisi türleri aşağıdaki gibidir;

• İşletme Kredisi
• İthalat Kredisi
• İhracat Kredisi
• İhracat Taahhütlü Kredi
• Ticari Konut Kredisi
• Ticari Taşıt Kredisi
• Akreditif/Vesaik Kredisi
• Döviz Kredisi

İşletme Kredisi Veren Bankalar

Türkiye’de faaliyetine devam eden tüm konvansiyonel bankalar ile katılım bankaları işletme kredisi veren bankalar arasında yer alabilir. Bankalar, yalnızca bireysel müşterilere hizmet sunmakla kalmaz, ticari firmalara da birçok bankacılık ürünüyle hizmet aktarımı yaparlar. Üstelik ticari firmaların işlem hacimlerinin yüksek olması, bankaların bu alanda daha fazla kâr elde etmelerini sağlar.

Bazı bankalar, ticari bankacılık anlamında diğer bankalara göre daha çok dikkat çekmekte. Bu açıdan bakacak olursak işletme kredisi veren bankalar şunlardır;

• Ziraat Bankası
• Halkbank
• Vakıfbank
• Garanti BBVA
• İş Bankası
• Akbank
• Yapı Kredi Bankası
• Denizbank
• QNB Finansbank
• Eximbank (yalnızca dış ticaret firmalarına hizmet sunulmaktadır)
• TEB
• ING Bank
• Şekerbank
• Odeabank
• Fibabanka
• Vakıf Katılım
• Ziraat Katılım
• Emlak Katılım
• Dünya Katılım
• Kuveyt Türk
• Albaraka Türk
• Türkiye Finans
• Burgan Bank